به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان امور عشایر ایران، این نشست، با دعوت جهانبخش میرزاوند سرپرست سازمان امور عشایر ایران برگزار شد و علی قنبری، سیدحسن نوربخش، جهانشاه صدیق، علی اکبری، کرمعلی قندالی، سیاوش احمدی میرقائد و شایان نادری روسای پیشین سازمان به بیان تجربیات و دیدگاه و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود شرایط زندگی جامعه عشایری پرداختند.

سرپرست سازمان امور عشایر ایران اظهار داشت: نقش عشایر به عنوان یک جامعه مولد، در حوزه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بسیار مهم است و نقش زیادی در حفظ فرهنگ بومی ایفا می‌کنند.

میرزاوند ادامه داد: جامعه عشایری ۲۵ درصد از گوشت مورد نیاز کشور را تولید می‌کنند و حفظ این جامعه برای اقتصاد کشور بسیار حیاتی است.

وی با بیان اینکه باید از دانش بومی عشایر استفاده و از آن حفاظت کنیم، گفت: متاسفانه امروز بعضی از صنعت های دستی مثل نمدمالی ار بین رفته است و از پشم دام هیچ استفاده ای نمی شود و عشایر برای اینکه مراتع تخریب نشوند پشم دام خود را می سوزانند.

میرزاوند بیان داشت: تعامل و همفکری با دستگاه‌های مختلف برای بهبود شرایط زندگی عشایر و ارائه خدمات بهتر به این جامعه دارای اهمیت زیادی است و در دستور کار سازمان قرار دارد.

وی گفت: برنامه ریزی برای برگزاری نمایشگاهی از توانمندی های جامعه عشایری در حسینیه مقام معظم رهبری، ارائه پیشنهاد اختصاص یک روز از درآمد نفت به جامعه عشایری و راه اندازی باغ موزه عشایری در تهران برای نمایش ظرفیت‌های زندگی عشایر از برنامه هایی است که دنبال خواهیم کرد.

سرپرست سازمان امور عشایر ایران، با قدردانی از پذیرش دعوت از سوی روسای پیشین سازمان، با بیان اینکه این نشست ها ادامه خواهد داشت و یک رئیس و دبیر برای این مجمع انتخاب خواهد شد، اظهار کرد: زندگی عشایر همیشه با مشارکت و تعامل بوده و ما هم نشست های مجمع روسای ادوار سازمان امور عشایر ایران را به طور مرتب برگزار خواهیم کرد تا از نظرات و تجربیات شما عزیزان برای خدمت به جامعه عشایری استفاده کنیم.

 

میزبان: گزارشی از وضعیت و توانمندی‌های جامعه عشایری ایران

معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر ایران، در نشست هم‌اندیشی روسای ادوار سازمان، گزارشی از وضعیت، جمعیت و توانمندی‌ها و برنامه‌های سازمان برای جامعه عشایری ارائه داد.

مهدی میزبان اظهار داشت: براساس سرشماری ثبتی مبنایی در سال ۱۳۹۹، ۲۵۱ هزار خانوار عشایری با جمعیت یک میلیون و 115 هزار نفر در کشور زندگی می‌کنند گه تمام آنان عضو تعاونی‌های عشایری هستند.

وی افزود: ۲۵درصد گوشت قرمز مورد نیاز کشور توسط عشایر تولید می‌شود و این جامعه در ۵۹درصد از عرصه‌های جغرافیایی ایران پراکندگی دارند و از ۳۵ میلیون هکتار مراتع کشور بهره‌برداری می‌کنند.

میزبان با ابراز اینکه سازمان با ۱۹ اداره کل، دو مدیریت و ۱۰ اداره در سطح کشور، خدمات‌رسانی به جامعه عشایری را بر عهده دارد، ادامه داد: همچنین یک اتحادیه مرکزی عشایر و ۲۱ اتحادیه عشایری استانی و ۲۴۷ شرکت تعاونی عشایری در سراسر کشور به عشایر خدمات رسانی می کنند و زیر نظر تعاونی‌های عشایری، ۱۲ کارخانه و ۳۵ کارگاه تولید خوراک دام فعال هستند.

معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر ایران افزود: صندوق توسعه حمایت از بخش کشاورزی عشایر در سال ۱۳۸۱ تأسیس شد و به عنوان پشتوانه قوی برای جامعه عشایری فعالیت می‌کند.

وی گفت: سازمان امور عشایر ایران، سازمانی پویا و دارای گفتمان است و کارکنان سازمان نسبت به وضعیت جامعه عشایری، ظرفیت‌ها و توانمندی ها، منابع و نیازهای آنان اشراف کامل دارند.

میزبان یادآور شد: آئین‌نامه ساماندهی عشایر در سال 1384 و در دوران مسئولیت مهندس اکبری در سازمان، توسط هیات دولت تصویب شد و براساس این آئین نامه دستگاه‌ها مکلف هستند به جامعه عشایری خدمات ارائه کنند.

معاون توسعه و امور زیربنایی سازمان امور عشایر ایران اظهار داشت: این سازمان به عنوان یک سازمان ملی و حاکمیتی به عشایر خدمات رسانی می کند و عشایر از اینکه سازمانی در کشور وجود دارد که نیازها و مشکلات آنان را پیگیری می کند خرسند هستند.

 

قنبری: لزوم توجه به نیازهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی جامعه عشایری

علی قنبری، سومین رئیس سازمان امور عشایر ایران در سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۷۱، با تبریک و آرزوی موفقیت برای آقای میرزاوند در عهده‌داری مسئولیت سازمان امور عشایر ایران، اظهار داشت: جامعه عشایری همانند جامعه شهری و روستایی نیازهایی دارند اما متاسفانه به اندازه جامعه شهری و روستایی جایگاه ندارند.

وی افزود: عشایر به عنوان انسان‌های پاک، توانمندی های خودشان را از نظر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به خوبی نشان داده‌اند.

قنبری ادامه داد: نیازهای اصلی جامعه عشایری در وهله اول مسائل اقتصادی است و باید نیازهای آنان در عرصه دام و مرتع، صنایع دستی و اشتغال‌زایی را برآورده کنیم.

وی گفت: اگر بخواهیم این جامعه پویا را حفظ کنیم، باید برای آنان درآمدزایی ایجاد کنیم تا از شغل‌هایی غیر از مشاغل عشایری بی‌نیاز باشند.

قنبری ابراز کرد: باید بیش از این، به موضوع اسکان عشایر در یک محیط سالم و رو به توسعه توجه کرد. کارهایی که در این زمینه انجام شده می‌تواند آینده عشایر را تضمین کند و در جاهایی که امکان درآمدزایی برای عشایر وجود دارد، اگر اسکان پیدا کنند می‌توانند در زمینه‌های کشاورزی و باغداری نیز فعالیت کنند.

وی اظهار کرد: به غیر از مسائل اقتصادی، باید به مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جامعه عشایری نیز توجه شود که متاسفانه مسئولین از آن غفلت می‌کنند.

قنبری افزود: از ظرفیت نمایندگان مجلس که جمعیت قابل توجهی از آنان از مناطق عشایری انتخاب می‌شوند، می‌توان برای ساماندهی زندگی عشایر استفاده کرد و دستگاه‌های مختلف نیز باید بخشی از اعتبارات خود را برای عشایر هزینه کنند تا مشکلات آنان برطرف شود.

وی گفت: سازمان امور عشایر ایران باید خود را متولی همه مسائل عشایر بداند و فقط به توزیع سوخت، آرد و نهاده‌ دامی و نیازهای اولیه آنان اکتفا نکند و سایر نیازهای آنان در مسائل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را نیز مدنظر داشته باشد.

 

نوربخش: نقش حیاتی جامعه عشایری در توسعه و استقلال کشور

سیدحسن نوربخش که بین سال‌های ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ مسئولیت سازمان امور عشایر ایران را بر عهده داشته، در نشست هم‌اندیشی روسای ادوار سازمان در سخنانی پیشنهاد داد طرحی داده شود تا کارکنان سازمان امور عشایر ایران بعد از ۲۰ سال بازنشسته شوند چراکه کار آنان بسیار سخت است.

وی گفت: کار کردن برای عشایر، خالص‌ترین کارها است و دارای ثواب است؛ هم از نظر اعتقادی و هم با توجه به نظرات امام خمینی (ره) و مقام رهبری، کار کردن برای عشایر یک جهاد و مجاهدت است.

نوربخش افزود: عشایر تنها یک مجموعه تولید کننده نیستند، بلکه یک جامعه اجتماعی اصیل و یک جمعیت فرهنگی و مشارکتی هستند و نظام مشارکتی در جامعه عشایری بسیار قدرتمند است و مدافع امنیت و استقلال کشور هستند.

وی ابراز داشت: برخلاف جوامعی که بدون زحمت به دنبال مزایا و منافع بیشتری هستند، عشایر دستانشان بر روی زانوهای خودشان است و خودکفا هستند و اگر بتوانیم این فرهنگ و نظام را به سایر جوامع نیز انتقال دهیم، کار بزرگی انجام داده‌ایم.

نوربخش ادامه داد: متاسفانه، جامعه عشایری در مراکز فرهنگی کشور نماینده‌ای ندارند و کسانی که در شهرها هستند در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری آنان دخالت می‌کنند.

وی اظهار داشت: در زمان مسئولیتم در سازمان، علاقه و انتظار داشتم که نمایندگان مجلس اثربخشی و نقش جدی‌تری برای جامعه عشایری داشته باشند، اما متاسفانه این‌گونه نشد.

نوربخش یادآور شد: باید علوم جدید را به زندگی عشایر ببریم و بررسی کنیم که چه کارهایی می‌توان برای این جامعه انجام داد تا زندگی آسان‌تری داشته باشند.

 

 صدیق: لزوم احیای شورای عالی عشایر

جهانشاه صدیق، که دو دوره ریاست سازمان امور عشایر ایران را بر عهده داشته است (1375 تا 1378) و (1384 تا 1393)، در نشست هم‌اندیشی روسای ادوار سازمان امور عشایر ایران اظهار داشت: سازمان امور عشایر یک زمانی در ریاست جمهوری بود اما الان شورای عالی عشایر هم تعطیل شده است که باید این را احیا کنیم تا عشایر در مجامع بالادستی حضور داشته باشند.

وی افزود: باید برنامه‌ریزی کنید مشاغلی غیر از دامداری برای عشایر شکوفا شود و کوچ و اسکان هر دو تقویت شوند و صنایع دستی عشایر باید حفاظت شوند.

صدیق ادامه داد: اتحادیه ها و تعاونی‌های عشایری یک ظرف بزرگ هستند و البته ایرادات و مشکلاتی هم دارند که باید برطرف شوند و جایگاه نظارتی سازمان بر روی تشکل‌های عشایری تقویت شود.

وی گفت: اختصاص و تأمین اعتبار برای تأمین آب و راه و احداث کانال و انرژی‌های نو در مناطق عشایری را باید پیگیری کنید.

صدیق ابراز کرد: در اسلام به شورا توصیه زیادی شده است که باید مشورت کنید، تصمیم بگیرید و عمل کنید و از نظرات دیگران هم استفاده کنید و شما هم نشست روسای ادوار سازمان امور عشایر را هر سه ماه یکبار برگزار کنید تا از تجربه‌هایی که اندوخته شده استفاده شود.

وی با اشاره به اینکه صدا و سیما و رسانه‌ها باید عشایر را معرفی کنند، بیان کرد: دیدار عشایر با مقام معظم رهبری برنامه‌ریزی شود و از رهنمودهای رهبری در امور عشایر استفاده کنیم.

 

 اکبری: احیای اختصاص یک روز بودجه نفت کشور به جامعه عشایری

علی اکبری، رئیس سابق سازمان امور عشایر ایران (۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴)، در نشست هم‌اندیشی روسای پیشین سازمان اظهار داشت: عشایر ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار رأس دام به صورت ثابت دارند که این دام وقتی زایمان می‌کنند، به ۴۰ میلیون رأس نیز می‌رسد که ظرفیت بسیار زیادی در تولید گوشت قرمز کشور است.

وی با بیان اینکه، زندگی جامعه عشایری تنها یک زندگی معیشتی و اقتصادی نیست، گفت: وزن اقتصادی عشایر در کشور باید مورد بررسی قرار گیرد که با حرکت و جابجایی بازار را به حرکت درمی‌آورند و متاسفانه این موضوع تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است و اگر این بخش مطالعاتی انجام شود تاثیرات زیادی برای جامعه عشایری خواهد داشت.

اکبری اشاره به اینکه در گذشته درآمد یک روز از نفت به جامعه عشایری اختصاص داشت و اگر بتوانیم دوباره آن را احیا کنیم کارهای بزرگی برای عشایر انجام می‌شود.

وی ابراز داشت: در دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی، جامعه عشایری را به لحاظ فرهنگی مطرح کنید.

اکبری یادآوری کرد: عشایر در مسائل اجتماعی به ویژه در زمان انتخابات بسیار تأثیرگذار هستند و باید از این ظرفیت‌ها برای خود جامعه عشایری استفاده کرد.

 

 قندالی: ضرورت توجه به تقویت تشکل‌های عشایری و آوردن عشایر در قانون

کرمعلی قندالی، رئیس سازمان امور عشایر ایران در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۹، در این نشست با ببیان اینکه توجه به کار کارشناسی و تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری اهمیت زیادی دارد، گفت: با وجود نیروها و کارشناسانی که سازمان امور عشایر دارد، این سازمان یکی از بهترین‌ها است.

وی افزود: در برنامه ششم توسعه، احکام بسیار خوبی برای حمایت از جامعه عشایری در مجلس تصویب شده بود و باید جریان‌سازی شود تا حساسیت به عشایر در مجامع تصمیم‌گیر و برنامه‌ریز افزایش یابد.

قندالی ادامه داد: آیین‌نامه ساماندهی عشایر، ظرفیت بسیار بزرگی دارد و در آن وظایف دستگاه‌ها برای رسیدگی به نیازهای عشایر تصویب شده است.

وی گفت: برنامه‌های ما ساماندهی براساس نیازهای واقعی عشایر بود و به اسکان اعتقاد نداشتیم  چرا که باید به عشایر اختیار بدهیم خودشان تصمیم بگیرند که کجا و چگونه زندگی کنند.

قندالی اظهار کرد: اتحادیه‌ها و تعاونی‌های عشایری ظرفیت بسیار خوبی دارند و تقویت تشکل‌های عشایری می‌تواند تأثیرات زیادی در جامعه عشایری داشته باشد و باید ۵۰ درصد از نیروها و ظرفیت خود را به تقویت این تشکل‌ها اختصاص دهید.

وی تأکید کرد: باید تلاش کنید در قوانین بالادستی و ستوانی و پنج‌ساله، کلمه عشایر آورده شود. در برنامه ششم توسعه با آوردن کلمه عشایر در کنار روستا، ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار و تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی به جامعه عشایری اختصاص یافت و ۱۷ هزار خانوار عشایری از آن بهره‌مند شدند.

قندالی با اشاره به اینکه عشایر امروز به تلفن همراه و سایر پیشرفت‌های روز نیاز دارند. بیان کرد:عشایر صدقه بگیر نیستند و سطوح نیازهای آنان متفاوت است.

وی بیان کرد: تصویب سه طرح در حوزه‌های فرهنگی و آموزشی و بهداشتی در هیئت وزیران در آن زمان، برای سازمان امور عشایر اهمیت زیادی داشت که باید از این ظرفیت برای جامعه عشایری استفاده کرد.

 

 احمدی میرقائد: دستورالعمل ده بندی شهید رئیسی راه حل مشکلات عشایر

سیاوش احمدی میرقائد، معاون توسعه مدیریت سازمان امور عشایر ایران که در سال ۱۴۰۲ به مدت هفت ماه سرپرستی سازمان را برعهده داشت، در این نشست با قدردانی از حضور روسای پیشین در سازمان، اظهار کرد: دستورالعملی ده بندی که توسط شهید رئیسی رئیس جمهور دولت سیزدهم ابلاغ شد، دستورالعمل بسیار خوبی برای برطرف کردن بسیاری از مشکلات جامعه عشایری است.

وی افزود: سنگر به سنگر دستگاه‌هایی که متولی عشایر بودند را گرفتند، ابتدا شورای عالی عشایر را و سپس فراکسیون عشایری مجلس را گرفتند.

احمدی میرقائد: یکی از برنامه‌ها در سال گذشته موضوع تولید قراردادی دام عشایر بود که متاسفانه مافیا وارد این موضوع شدند و نگذاشتند که به موقع انجام شود که ظرفیت بسیار خوبی بود.

وی بیان کرد: کار برای جامعه عشایری با قواعد امروزی امکان‌پذیر نیست.
احمدی میرقائد گفت: سه طرح آموزشی، بهداشتی و فرهنگی در شورای عالی عشایر و هیات دولت تصویب شد که ابزار قانونی خوبی برای خدمات به عشایر است و پیگیری اجرای آنها دارای اهمیت است.

 

شایان نادری: لزوم شفاف‌سازی آمار جامعه عشایری

شایان نادری، رئیس پیشین سازمان امور عشایر ایران (۱۴۰۲ تا ۱۴۰۳)، در این نشست اظهار کرد: تناقضاتی در خصوص اسکان عشایر وجود دارد که باید برطرف شود تا تکلیف سازمان مشخص شود و تحت تأثیر جابجا شدن مدیران قرار نگیرد.

وی افزود: موضوع اسکان عشایر باید به دقت بررسی شود که آیا سیاست‌ها در اسکان عشایر موفق بوده است؟ در گذشته ۱۰۵ هزار خانوار عشایری اسکان داده شده‌اند ولی همچنان سازمان به آنان خدمات می‌دهد و به عنوان جمعیت روستایی تلقی نمی‌شوند.

نادری با بیان اینکه عشایر در مسائل اجتماعی به ویژه در انتخابات بسیار تأثیرگذار هستند، گفت: متاسفانه صدا و سیما به موضوع عشایر آنچنان که باید نپرداخته است و عشایر در حوزه اجتماعی و فرهنگی نیز مظلوم واقع شده‌اند.

وی ادامه داد: باید از ظرفیت‌های وزارتخانه‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر وزارتخانه‌ها برای اجرای برنامه‌های فرهنگی برای عشایر استفاده کرد و ما هم در بنیاد برکت هر کمکی بتوانیم می کنیم.

نادری ابراز کرد: جمعیت عشایر روز به روز رو به کاهش است و یکی از مشکلات هم همین آمار عشایر است. نباید اصرار داشته باشیم که جمعیت عشایر را زیاد نشان دهیم و حتی اگر کمتر از این هم باشند، یک برگ برنده برای سازمان است که عشایر با این جمعیت کم نقش زیادی در تولیدات کشور دارند.

وی با بیان اینکه در جاهایی پنل خورشیدی را کسانی گرفته‌اند که شهرنشین هستند، گفت: باید خدمات به عشایر واقعی داده شود و آمار آنان شفاف شود و عشایرنماها را از سرشماری حذف کرد.

نادری ادامه داد: دستورالعمل ده بندی رئیس جمهور شهید برای انجام وظایف دستگاه‌ها در قبال عشایر، دستورالعمل عالی بود که اگر اجرا شود بسیاری از نیازهای عشایر در حوزه پنل خورشیدی و سرپناه ایمن برطرف می‌شود.