خبرگزاری تسنیم - آموزش و یادگیری دانش‌آموزان مناطق عشایری و روستائی در تعطیلات کرونایی مدارس را باید در کنار گزارش مسئولان، از زاویه نگاه معلمان این مناطق هم روایت کرد؛ دو روایتی که تفاوت‌های بسیاری با هم دارند و به روشن شدن بخشی از واقعیت‌ها کمک می‌کند.

یک روی سکه؛ روایتی است که معلمان و دانش‌آموزان مناطق عشایری آن را حکایت می‌کنند، روایتی که بر عدم دسترسی به آموزش مجازی و تلویزیونی و تعطیلی جریان آموزش در تعطیلات کرونایی صحه می‌گذارد.

در فیلمی که چند وقت قبل در خبرگزاری تسنیم منتشر شد، دانش‌آموزی از منطقه بشاگرد روایت می‌کند که نه به تلویزیون و نه به اینترنت دسترسی دارد. او می‌پرسد، چگونه آموزش مجازی را پیگیری کنم؟ و خواسته‌اش آن است که از برنامه‌ریزی‌ها جا نماند.

روی دیگر سکه توصیف وضعیت از نگاه مسئولان است؛ اما در میدان اجرا و کف مدارس وقتی با معلمان همکلام می‌شویم، واقعیت‌ها بسیار متفاوت‌تر از بخشنامه‌ها است و اینجاست که نگرانی‌ها درباره خلأ تحصیلی دانش‌آموزان عشایری نمود پیدا می‌کند و هشداری درباره تفاوت میان گزارش‌ها و واقعیت‌ها است.

مسئولان دفتر آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش از توزیع درسنامه بین دانش‌آموزان عشایری سخن می‌گویند، موضوعی که معلمان عشایری معتقدند در جریان یادگیری دانش‌آموزان ذره‌ای فایده‌ نداشته است. برخی معلمان معتقدند با توجه به تعداد کم دانش‌آموزان در مناطق روستائی و عشایری نیازی به تعطیلی طولانی مدت نبود و می‌توان با رعایت فاصله گذاری اجتماعی، کلاس‌های درس را برگزار کرد همان اتفاقی که از اوایل اردیبهشت معلمان این مناطق رقم زدند.

 

پای حرف‌های معلمان عشایر

درباره مشکلات یادگیری دانش‌آموزان مناطق عشایری، محمود حسینی معلم مناطق عشایری استان خوزستان که 16 سال است برای این دانش‌آموزان تدریس می‌کند، به تسنیم گفت: در ابتدا باید بگویم، درسنامه‌ها که بارها آن را در رسانه‌ها اعلام کردند، برای دانش‌آموز پایه ششم دبستان هم تأثیری ندارد چه برسد به پایه اول یا دوم دبستان.

وی افزود:‌ حدود 16 سال است که معلم‌ عشایری هستم و در این ایام دریافتم، آنچه در کف مدارس اتفاق می‌افتد به آنچه مسئولان می‌گویند 10 درصد هم به هم نزدیک نیست؛‌ وقتی صبحت از آموزش مجازی می‌شود، کلیتی را در نظر می‌گیرند و تصور این است که همه مدارس همانند مدارس مناطق بالای شهر تهران هستند و یک نسخه واحد برای کل کشور پیچیده می‌شود، اما دانش‌آموزان من حتی نمی‌دانند موبایل چیست چه برسد بخواهند از طریق آموزش آنلاین دروس را فرا بگیرند.

این معلم مناطق عشایری گفت: در ایام تعطیلات کرونایی، بخشنامه‌های مختلفی برای ما ارسال شد که "شاد" را نصب کنید؛ همان روز اول به اداره گفتم مشکلی ندارد و اپلیکیشن را نصب کردم اما به جز خودم و همکارانم هیچ کدام از دانش‌آموزانم در کلاس درس "شاد" نبودند. از اول اسفند آموزش دانش‌آموزانم کاملا تعطیل شده و به علت آمار بالای دانش‌آموزان و عدم وجود فضای فیزیکی مناسب، آموزش حضوری و پایه به پایه به هیچ وجه برای مدرسه‌ام حتی با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی امکان پذیر نبود.

 

درسنامه‌ها فایده‌ای برای دانش‌آموزان عشایری نداشت

حسینی درباره توزیع درسنامه بین دانش‌آموزان مناطق عشایری و تأثیر آن بر یادگیری، عنوان کرد: چون آموزش و پرورش اصرار داشت، درسنامه‌ها را تهیه و هر چند وقت یکبار با مراجعه به منازل دانش‌آموزان در اختیارشان قرار می‌دادم اما واقعیت این است که درسنامه‌ها کارایی ندارد؛ دانش‌آموزان عشایری در ایام تعطیلات بیشتر مشغول کار و کمک به خانواده بودند و عملاً به این درسنامه‌ها توجهی نمی‌کردند حتی در صورت توجه هم به تنهایی نمی‌توانند متوجه دروس شوند چون والدین معمولاً بی سواد و کم سواد هستند و هیچ‌گونه کمک و راهنمایی به دانش‌آموزان نمی‌توانند داشته باشند.

وی ادامه می دهد: دو فصل از کتاب ریاضی پایه ششم را از طریق تهیه درسنامه و توزیع آن بین دانش‌آموزانم ارائه دادم اما متأسفانه هیچ بازخوردی حتی از یک دانش آموز نگرفتم. مگر با استفاده از درسنامه‌ آن هم به صورت کتبی تا چه اندازه می‌توان مطلب را برای دانش‌آموز شرح داد؟ برخی از آنها در کلاس درس پس از چند بار توضیح، متوجه مطالب درسی می‌شوند.

این معلم بیان کرد:‌ برخی از دانش‌آموزانم حتی تلویزیون هم ندارند حتی اگر تلویزیون هم برای آنان بخرند، برق ندارند که بخواهند استفاده کنند.

وی می افزاید: به جرأت می‌توانم بگویم تعداد زیادی از دانش‌آموزان عشایری در ایام تعطیلات کرونایی و قبل از بازگشایی مدارس، از جریان آموزش محروم ماندند و آمارهایی هم که ارائه می‌شود و از توزیع درسنامه‌ها سخن می‌گویند، برای مستندسازی است تا بگویند آموزش تعطیل نشد.

 

 کمک نهادهای دولتی برای تهیه تبلت دانش آموزان عشایری

محسن رضایی معلم دیگری است که از توزیع 6 تبلت توسط نهادهای دولتی بین دانش‌آموزان مدرسه‌اش برای دسترسی به آموزش مجازی خبر می‌دهد و می گوید: این همان موضوعی است که مسئولان آموزش و پرورش می‌توانند بر روی آن متمرکز شوند و به جای درخواست از مردم برای ارائه گوشی‌های اضافه خود به دانش‌آموزان عشایری؛ مشارکت سایر بخش‌ها و نهادهای اقتصادی را برای تأمین تجهیزات مورد نیاز جلب کنند.

وی گفت: یکی از مشکلات این است که در این منطقه اینترنت ضعیف است از سوی دیگر کار کردن با فضای مجازی و استفاده از آموزش به این سبک برای برخی از دانش‌آموزانم دشوار است.

این معلم عشایری بیان کرد: اگرچه برای دانش‌آموزان مناطق عشایری، درسنامه توزیع شد اما واقعاً تأثیری ندارد چون معلم باید حضور داشته و مطالب را توضیح دهد؛ دانش آموز به تنهایی متوجه مطالب نمی‌شود و والدین هم سواد کافی برای کمک کردن ندارند.

رضایی با اشاره به آموزش حضوری به دانش‌آموزان کلاس اول دبستان، گفت: با تعطیلات کرونایی مدارس، جریان آموزش متوقف شد و تدریس حرف الفبا برای دانش‌آموزان کلاس اولی کامل نشده بود بنابراین از اواخر فروردین به مدت دو هفته آموزش حضوری برای کلاس اولی‌ها را آغاز کردم تا آموزش حروف الفبا کامل شود و بقیه آموزش را از طریق تماس تلفنی پیگیری می‌کنم. برای سایر پایه‌های تحصیلی نیز در مدت دو هفته فقط رفع اشکال را انجام دادم.

 

استفاده از ظرفیت‌های قانونی برای تأمین تجهیزات دانش‌آموزان مناطق محروم

به گزارش تسنیم، سال تحصیلی رو به پایان است اما تعطیلات کرونایی مدارس، درس‌های زیادی را به همه ما داد تا اگر یکبار دیگر در سال تحصیلی آینده با چنین مشکلی مواجه شدیم بدانیم که نمی‌توان با یک نسخه واحد کل مدارس کشور را اداره کرد.

آموزش ‌و پرورش مهم‌ترین نهاد در رفع نابرابری‌ها است و باید متعهد به تأمین آموزش با کیفیت برای تمام اقشار و گروه‌های جامعه باشد. همانگونه  که رئیس‌جمهور در تماس با وزیر آموزش و پرورش متذکر شده است: " کرونا هنوز تمام نشده و ما باید همچنان برای زندگی همراه با این بیماری در آینده آماده باشیم، آموزش و پرورش باید برای سال تحصیلی آینده و انجام فعالیت‌های آموزشی همراه با کرونا برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد".

بنابراین نیاز است سناریوهای آموزش و پرورش برای سال تحصیلی آینده مشخص باشد و در مسیر تسهیل دسترسی تمام دانش‌آموزان کشور به آموزش‌های مجازی گام‌های جدی را بردارد.

همچنین ظرفیت‌های قانونی وجود دارد که در بحث تأمین تجهیزات مورد نیاز آموزش مجازی برای دانش‌آموزان مناطق محروم و حاشیه شهرها می‌توان از آنها بهره برد. ظرفیت ماده 78 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت "2" می‌تواند در ایجاد دسترسی دانش‌آموزان مناطق محروم به ملزومات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آموزش الکترونیکی، نرم افزارها و پلتفرم‌های آموزشی به عنوان یک راهکار  مورد توجه قرار بگیرد. یعنی از ظرفیت نهادهای دولتی و اقتصادی برای تأمین ملزومات و زیر ساخت های مورد نیاز دانش‌آموزان مناطق محروم استفاده کرد. راهکار دیگر؛ تولید، عرضه و اجازه دسترسی رایگان به محصولات و نرم افزارهای آموزش مجازی محتوای درسی توسط شرکت‌ها و موسسات آموزشی و کمک آموزشی است.