خبرگزای ایرنا واحد ایلام - سرمای زمستان از لای لباس‌های رنگارنگ عبور می‌کند و سوز سردی بر استخوان می‌دواند، قطره‌های باران همچون دانه‌های مروارید فرو می‌چکد و چهره تکیده و استخوانیش را نمناک می‌کند، یک به یک گوسفندان را داخل آغل می‌برد و شیرشان را می‌دوشد و با ظرفی پر از شیر راهی سیاه چادر می‌شود.

ظرف شیر را روی اجاق می‌گذارد و بچه‌ها را یک به یک از خواب بیدار می‌کند و در کنار سفره صبحانه مزین از روغن حیوانی و پنیر محلی و شیره خرما و گردو و شیر داغ می‌نشیند تا چای دیشلمه‌ای به دست همسرش دهد و او را رهسپار همراهی گله کند.

بچه‌های قد و نیم قد را از خواب بیدار می‌کند و لقمه‌های نان و پنیر مادرانه را در کیف مدرسه‌شان می‌گذارد و بی‌مهابا رختخواب‌های پهن شده را جمع و در داخل جاجیم می‌گذارد و به شکل مکعبی مستطیل مرتب روی هم می‌چیند و شروع به مرتب کردن سیاه چادر محقر می‌کند و آن را پس از رفتن همه آب و جارو می‌کند و برای نهار خمیر نان آماده می‌کند و غذای مختصری بار می‌گذارد.

کارش در خانه که تمام می‌شود، بالاپوشی روی سر می‌اندازد و در تداوم بارش باران، تازه راهی آغل گوسفندان می‌شود تا جای آنها را پاک کند.

کارهایش تمامی ندارد، یکه و تنها با تن نحیف و دستان ترک خورده‌اش همه کارها را همچون رباتی که برنامه‌ریزی شده باشد، یکی پس از دیگری انجام می‌دهد، گویی استراحت و خوابیدن برایش معنا ندارد چرا که پس از اتمام کارهایش از تهیه دوغ و ماست و ... باید ظرف تخم مرغ را مرتب کند تا با سایر فرآورده‌هایی که تهیه کرده است به دوره‌گرد بدهد تا در ازای آنها پولی دریافت کند.

کار و زندگی عشایری مشقت‌بار اما شیرین است

صفیه محمودی پس از مرگ مادرش مجبور شد از روستا به زندگی عشایری به واسطه ازدواج تن دهد و اکنون همپای شوهر و سه فرزندش در قشلاق و ییلاق روزگار سرما و گرما را به رسم کهن آبا و اجدادیش تجربه کند.

خودش را ۴۷ ساله معرفی می‌کند و می‌گوید پنج کلاس سواد نهضت دارم و به خاطر شرایط اقتصادی همسرم و نبود شغل مجبوریم اینگونه زندگی کنیم.

وی افزود: اکنون برخی از مشکلات عشایر نظیر تامین آب از چشمه و تهیه هیزم به دلیل وجود تانکر آب و جایگزینی سوخت از دوش زنان عشایر برداشته شده است اما باز هم به دلیل نداشتن امکانات مناسب با مشقت‌ها و سختی‌های زیادی مواجه‌ایم.

خانم محمودی اضافه کرد: کار و زندگی عشایری خیلی سخت و مشقت‌بار است زیرا به دلیل نداشتن مکان مناسب نظیر خانه ما زنان عشایر با مشکلات زیادی مواجه‌ایم.

این زن عشایر گفت: زندگی عشایری با همه سختی‌ها و مشقت‌هایش شیرینی خود را دارد که اگر کمی امکانات بیشتر شود می‌توان بهتر از این زندگی لذت برد.

به گفته وی، مواقع بارندگی شدید، رعد و برق، حمله گرگ و برخی دستبرد به گله یا بیماری بچه ها لحظات سخت و دلهره‌آوری برای یک زن عشایری است اما شوق و ذوق بچه‌ها از به دنیا آمدن بره‌های کوچک و بدست آوردن پول از فروش محصولات لبنی و صنایع‌دستی و همچنین زندگی در دل طبیعت بکر فارغ از آلودگی و سر و صدا از لحظه‌های شیرین زندگی عشایری است.

امکانات بهداشتی و آموزشی همچنان کم است

یکی دیگر از زنان روستایی ایلام گفت: زندگی در روستا اکنون به واسطه برخورداری از امکانات خیلی بهتر از قبل شده است اما امکانات بهداشتی و آموزشی همچنان کم است.

زهرا شادیوند اظهار داشت: زن و مرد در روستا هر دو باید پا به پای هم کار و تلاش کنند تا بتوانند زندگی سخت و پر مشغله خویش را جمع و جور کنند اما با این وجود زنان به واسطه حجم کارهای زیادی که دارند با مشکلات بیشتری مواجه‌اند.

وی از خودگذشتگی، صبوری و قناعت را ویژگی بارز زنان عشایر و روستا معرفی می‌کند و می‌گوید: به واسطه همه علایق و خواسته‌ها یک زن روستایی پا روی دلش می‌گذارد و به دور از همه چیز خود را فدای زندگی می‌کند و شبانه روز در تلاش و تکاپو برای فراهم کردن یک زندگی آرام برای بقیه اعضای خانواده است.

زنان عشایری ایلام، تولیدگران بی‌نام و نشان عرصه تولید

زنان عشایری ایلام افزون بر انجام کارهای خانه به تولید محصولات دامی، پرورش گاو و گوسفند و مرغ، تولید انواع حصیر، جاجیم، سیاه‌چادر، گلیم و فرش نیز می‌پردازند.

فعالیت‌های دیگری همچون وجین، درو، جمع‌آوری بافه‌های گندم و جو و کشت انواع محصولات جالیزی در فصل بهار و تابستان از دیگر وظایف یک زن عشایر است.

زنان روستائی و عشایری، این تلاشگران بی‌نام و نشان عرصه تولید، فعال و سخت‌کوش دوشادوش همسران خویش در تکاپو و جنب و جوش‌اند و همه روزه پابه‌پای مردان و حتی فراتر از آنان در عرصه‌های مختلف زندگی، شبانه‌روز مشغول فعالیت‌اند و با هنر دستان توانمند خود در امر معیشت اقتصادی کمک کار زندگی خانواده هستند.

 

زنان عشایری فعالترین اقشار جامعه

مدیرکل امور عشایر در گفتگو با خبرنگار ایرنا می گوید: مهمترین ویژگی جامعه عشایری تنیده شدن اقتصاد خانوار عشایر با زندگی آنان است و زنان عشایری جزو فعالترین اقشار این جامعه محسوب شده و همواره مسوؤلیت‌های کوچک و بزرگ خود را به خوبی انجام می‌دهند.

علی سلیمی اظهار داشت: در یک خانوار روستائی یا عشایری مردان در کار حفظ و حراست و نگهداری دام و انجام امورات بسیار سخت تلاش می‌کنند و زنان همپای آنان در امر تولید محصولات کشاورزی و مواد لبنی فعالانه و پر تلاش عمل می‌کنند.

نقش مهم زنان عشایر در فرآوری محصولات لبنی

وی افزود: زنان نقش مهمی به ویژه در فرآوری محصولات لبنی نظیر تولید پنیر، ماست، دوغ، کشک، شیراز، روغن حیوانی، کره و... دارند.

مدیرکل امور عشایر ایلام اضافه کرد: تولید انواع صنایع‌دستی از دیگر فعالیت‌های زنان عشایری و روستائی ایلام است که افزون بر رفع نیازهای خانوار نقش مهمی در بهبود اقتصاد خانواده و خودکفایی آنان دارد.

سلیمی ادامه می دهد: زنان روستائی و عشایری در فرآیند توسعه و تولید نقش مهمی به عهده دارند و بیکاری در جامعه عشایری و روستائی معنا ندارد زیرا همه اعضای خانواده به نوعی مشغول کار و تلاش هستند.

وی اضافه کرد: عشایر استان ایلام یک میلیون و ۴۰۰ هزار راس دام دارند که افزون بر تامین نیازهای زندگی خود احتیاج مردم استان به فرآورده‌های دامی و لبنی را تامین می‌کنند.

۶۰ درصد تولیدات عشایر ایلام به مناطق دیگر کشور ارسال می‌شود

سلیمی اظهار داشت: میزان تولید گوشت قرمز توسط عشایر ایلام از هفت هزار و ۹۰۰ تن در سال گذشته به هشت هزار و ۳۰۰ تن در سال‌جاری رسیده است و همچنین پنج هزار و ۱۷۸ تن شیر، یکهزار و ۵۷۰ تن پشم، ۴۷۰ تن روغن حیوانی و ۲۷۵ تن کشک تولید و به بازار مصرف عرضه می‌کنند که ۶۰ درصد این تولیدات به دیگر مناطق کشور ارسال می‌شود.

مدیرکل امور عشایر ایلام ادامه می دهد: ارزش ریالی محصولات دامی عشایر ایلام سالانه دو هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال است که می‌تواند تحولی بزرگ در وضعیت اقتصادی مردم استان ایجاد کند.

 

عشایر ایلام سالانه ۱۷۰ میلیارد ریال در حوزه صنایع‌دستی و گردشگری ثروت تولید می‌کنند

عشایر استان ایلام افزون بر تولید فرآورده‌های دامی، سالانه ۱۷۰ میلیارد ریال در زمینه صنایع‌دستی و گردشگری عشایری ثروت تولید می‌کنند.

عشایر ایلام مشتمل بر ایلات کرد، لر، لک و عرب ۱۱ درصد از جمعیت استان ایلام را تشکیل می‌دهند و با تولیدات خود نقش مهمی در تامین نیاز جامعه به گوشت، محصولات پروتئینی، پشم و سایر محصولات مورد نیاز استان را دارند.

 

تعداد 9 هزار و ۷۳۶ خانوار با جمعیت ۶۰ هزار نفر در قالب ۱۲ ایل و ۳۲ طایفه و یک میلیون و ۴۰۰ هزار رأس دام در ۹۵ کانون عشایری در استان ایلام زندگی کوچندگی دارند.