پنل ارسال خبر
نسخه چاپی

 

بازی های بومی و محلی

 

بازي هاي ايل قشقايی

جامعه ایلی همیشه گرفتار مسائل و مشکلات شغلی خود بوده و با وجودی که اوقات بیکاری آنها خیلی کم می باشد،اما هوای سالم کوهستان،دامنه های باصفا،دشتهای سرسبز و پهناور،روحیه شاد و اندامهای ورزیده این امکان را می دهد تا از کمترین فرصت برای بازی استفاده نمایند.انواع بازیهای معمول و شرایط آنها عبارتند از:

 

الف:زمان بازی

در فصل زمستان و هنگام کوچ گرفتاریها،فرصت بازی کردن را از تمام قشرها صلب کرده،اما در فصل تابستان هنگامی که ایل در ییلاق است و اواخر زمستان که از قشلاق خارج شده اند و بارندگی های بهاره گرد و خاکها را شسته وهوا را تمیز نموده،فرصتی مناسب برای بازی است.

هنگام غروب آفتاب،پس از فراغت از کار تعلیف و جایگزینی دامها،بخصوص پس از قطع بارندگی ها،جوانان و نوجوانان از چادرهای اطراف در محوطه ای صاف و عاری از سنگ و خاشاک،برنامه های خود را شروع می کنند.
هنگام بازی معمولا افراد بیکار ایل،از پیرمرد مسن تا کودکان خردسال در اطراف میدان جمع شده و چون بازی گروهی است و حالت رقابت دارد،آنان را تشویق و ترغیب می کنند.

 

 ب:بازیهای معروف ایل

بازیهای معروف ایل که اجبارا باید نام محلی آنان ذکر شود عبارتند از:

شوتولو- لیلی ـ برج – کیش شلاق(درنا بازی) – جز – بخولوداش –  آقاج توپ – چالدی قچدی – جزوگاله – کوکوله بردار- کربیاجو(کل بیاجو) – آقاج آقاج – اشق(قاب بازی)  هرنگ هرنگ - لپر – قایم قویم(جیران جیران) – الختر – حسن گو – سه گودالک -خرمن چند من و غیره... 

 

ج:چگونگی جمع آوری افراد

هنگام بازی دو سه نفر اولیه با صدای بلند فریاد می کشند و ضمن فریاد کف دست را جلو دهان زده،طنین صدا را عوض می کنند و باصطلاح ایلی این عمل را (هاباباق) گویند.مفهوم هاباباق جمع آوری و اطلاع دادن به افراد چادرهای دوردست می باشد.

وقتی بچه ها صدای هاباباق را می شنوند هرکس گرفتاری نداشته باشد،پاشنه گیوه را کشیده، آستین ها و پاچه ها را بالا زده و عازم میدان بازی می شود و جمع بازیکنان دیگر می پیوندد.

 
 

انتخاب افراد بازی

معمولا بازیها گروهی و جنبه رقابت دارند.باید از میان بازیکنان دو گروه انتخاب شوند و چون بین بازیکنان،زرنگ و تنبل وجود دارد،باید افراد با قرعه انتخاب و مشخص شوند.

برای این منظور به عنوان رئیس یا ( آقا ) کاندید می شوند،این دو نفر معمولا کسانی هستند که برتری آنها از نظر ورزیدگی سرعت و چالاکی بر دیگران ثابت شده،از نظر اخلاق و طرز بازی و شهامت نمونه بوده اند،ضمنا از نظر سنی هم از دیگران بزرگترند.این دو نفر هر کدام رئیس یک گروه خواهند بود،سپس باقی افراد به صورت زوجهای دوتائی دست در گردن یکدیگر انداخته و در چند قدمی رؤسا،بطوری که صدای آنها شنیده نشود،برای خودشان اسم مستعار تایین می کنند و پیش رؤسا آمده و می گویند :آقالر هِلی هِلی.

رئیس جواب میدهد :علیک تِلی تِلی

سپس آن دو نفر میگویند: کی میخواهد ... و کی میخواهد ...

هر کدام از رؤسا یکی از نامهای مستعار را انتخاب کرده و افراد بازیکن خود از هر زوج تعیین می نمایند.اسامی انتخاب شده معمولا از قهرمانان،حیوانات وحشی و درنده،گلها،کوهها و... است. برای مثال چندتا از اسامی مستعار که مرسوم است ذکر می شود:

کی می خواهد شیر کی می خواهد ببر

کی می خواهد رستم  کی می خواهد اسفندیار

کی می خواهد داغ دَوِرَن (کسی که کوه را وارونه می کند)

کی می خواهد قشون چَوِرَن (کسی که قشونی را شکست می دهد)

کی می خواهد شهپر کی می خواهد باجالان

کی می خواهد آق داغ (کوه سفید) کی می خواهد قََره داغ (کوه سیاه)

رؤسا بدون اینکه بدانند نام مستعار متعلق به چه کسی است به طور شانسی افراد خود را انتخاب می کنند.

منبع: وب سایت مدیریت امور عشایر استان بوشهر