به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان امور عشایر ایران به نقل از خبرگزاری ایلنا، مستند "ایل من" به کارگردانی مشترک سعید نبی و بابک بهداد ازجمله تولیدات شبکه مستند سیما است که هر هفته یکشنبه‌ها ساعت ۲۰ روی آنتن می‌رود. این مجموعه مستند در هر قسمت به زندگی یکی از عشایر کارآفرینی که با استفاده از شیوه‌های نوین تجارت دست به کارآفرینی زده و به تولید ثروت در کشور رسیده‌اند، می‌پردازد. به این بهانه با بابک بهداد که یکی از کارگردانان مجموعه مستند "ایل من" است، به گفتگو نشستیم:

یکی از مشکلات حال حاضر جامعه بحث اشتغال است و مستند "ایل من" درباره معرفی کارآفرینان موفق عشایری است. دغدغه ساخت این مستند از کجا شکل گرفت و چه مسیری را برای تولید و پخش طی کرد؟

بهداد: در گذشته مجموعه‌ای را با همکاری شبکه مستند ساخته بودم که در رابطه با کارآفرینان روستایی بود و "بازگشت" نام داشت و سعید نبی تهیه‌کننده آن بود. بعد از اتمام کار، پروژه دیگری در خصوص کارآفرینان عشایری داشت که تقریبا شبیه این کار بود و در جریان بود که من در حال کار روی این موضوع هستم؛ به من پیشنهاد داد که چند قسمت این مجموعه را کار کنم. بر همین اساس سه قسمت این مجموعه را ساختم.

در این مسیر افرادی را به من معرفی کرد که با آنان تماس گرفتیم و عکس‌ها و مطالبشان را برای ما فرستادند. بعد از اینکه لوکیشن را دیدم، سوژه‌ها را انتخاب کردیم و مشغول کار شدیم.

مستند "ایل من" با روایت داستان‌هایی از اشخاصی در همین اقوام که کارآفرینی کرده‌اند،‌ قهرمان‌هایی را تصویر می‌کنند که بدون کمک دولت کارهایی را انجام داده‌اند. آیا در بحث اشتغال، دولت وظیفه‌ای ندارد؟

بهداد: کارآفرین‌هایی که من در این مجموعه کار کردم، افرادی هستند که وابسته به دولت نبودند و اتفاقا خیلی هم موفق‌ بودند. به نوعی بسیاری از کارآفرین‌هایی که از دولت وام گرفته‌اند، اغلب نتوانسته‌اند کار خود را به سرانجام برسانند ولی کسانی که خودشان سرمایه‌ای را از طریق تعاونی یا فروش خانه و زندگی خود جمع کرده‌اند، کم‌کم کار خود را شروع کرده و روند رو به رشدتری را در توسعه کار و حوزه مدیریت خود داشته‌اند. البته دولت باید از کارآفرینان حمایت کند ولی آن چیزی که من دیدم، کارآفرینانی که در بخش خصوصی کار می‌کنند، به نوعی در کارشان موفق‌ترند.

شرایط اقتصادی موجی از نارضایتی‌ها را بوجود آورده است. آیا این مستند با هدف دادن امید به مردم برای اینکه بگوید برای گذر از شرایط سخت کنونی باید خودمان دست به کار شویم، ساخته شده است؟

بهداد: هدف ما این نبوده که بگوییم مردم خودشان کار کنند و قهرمان خودشان باشند. قطعا دولت هم باید حمایت انجام دهد. واقعیت این است که من وقتی فیلم می‌سازم، زیاد به این موارد فکر نمی‌کنم که دولت مقصر است یا بخش خصوصی؛ به خاطر همین شاید نتوانم درست به سوال شما جواب دهم. بله الان وضعیت اقتصادی خوب نیست و مردم در فشار هستند ولی فکر می‌کنم که خود مردم هم می‌توانند کارهای خلاقانه‌ای را انجام دهند؛ مخصوصا در روستاها. به این صورت شاید مردم یک مقدار از وابستگی به دولت بیرون بیایند و روی پای خود بایستند.

سیاست کلی شبکه مستند و تلویزیون به نوعی پخش مستندهای امیدوارکننده است. این موضوع در کار شما هم تاثیرگزار بوده؟

بهداد: من از جمله فیلمسازهایی نیستم که بر اساس سیاست‌های تلویزیون عمل کنم. البته اکنون سیاست‌های تلویزیون هم آنچنان مشخص نیست. در حقیقت یکسری موضوعات را تعیین می‌کنند که ممکن است بر این اساس ورود کنند و بگویند که ما می‌خواهیم این آیتم‌ها و مشخصات در فیلم باشد و به نوعی به این تفکر نزدیک باشد، ولی واقعیت این است که من به این صورت فیلم نساخته ام. من آن چیزی را که فکر می‌کردم درست بوده و به آن اعتقاد دارم ساخته ام.

کارآفرینی در همه جای دنیا به این صورت است که دولت تسهیلات و کمک زیادی به مردم نمی‌دهد؛ تنها درصدی حمایت می‌کند. در واقع این خود مردم هستند که روی پای خود می‌ایستند، کار ایجاد می کنند و آن را توسعه می‌دهند. من هم بر اساس این نگاه جلو رفتم و اصلا کاری به سیاست‌های تلویزیون ندارم و به نوعی برایم نامفهوم است.

اشتغال از جمله موضوعات مهم جامعه امروز ما است که افراد از تحصیل‌کرده تا بی‌سواد درگیر آن هستند. آمارها نیز از درصد بالای بیکاری در کشور می‌گویند. پخش این مستندها کمکی به حل مشکلات می‌کند؟

بهداد: سینما، فیلم و سریال؛ هنرهای موثری هستند و ساخت اینگونه فیلم‌ها قطعا در جامعه تاثیرگذار است. این مجموعه نیز به‌گونه‌ای ساخته شده که صفر تا ۱۰۰ یک کارآفرین موفق را روایت می‌کند. اینکه فرد از کجا شروع کرده، چه مشکلاتی داشته، خانواده چقدر کمک کرده و موفقیت‌هایش چه چیزهایی بوده است. اکثر دوستانی که زندگی آنان در این مجموعه روایت می‌شود، واقعا از صفر شروع کرده‌اند. بر همین اساس قطعا اگر کسی فیلم را ببیند، به این فکر می‌کند که می‌تواند کارآفرین باشد،‌ اول از خانواده خودش شروع کند، بعد از بچه‌‌محل‌ها و آدم‌هایی که اطرافش هستند. بنابراین این فیلم نیز می‌تواند برای کسانی که می‌خواهند کارآفرینی کنند، موثر باشد.

البته این را هم بگویم که کارآفرینی یک دانش است و علاقمندان برای شروع باید دوره‌هایی را بگذرانند. این دوره‌ها توسط ان‌.جی.‌او های خصوصی، مخصوصا در شهرستان‌ها و روستاها در حال برگزاری است. یعنی کارآفرینی به این صورت نیست که آدم بلند شود و کاری را شروع کند بلکه مراحلی دارد که باید خیلی با دقت طی شود.